اعـتـکـاف

اعتکاف :تمرين سه روزه قيام به عبادت  و روز عيد حضور براي اهل طاعت ،و روزنه اي به سوي نور براي اهل غفلت است. اعتكاف بارزترين مصداق بندگي است.

اعتکاف در آيات:.و عهدنا الي ابراهيم و اسماعيل ان طهراً بيتي للطائفين و العاکفين و الرکع السجود

ترکيبات اعتكاف:1-روزه ، الصوم سر بينه و بين العبد . الصوم لي و انا اجزي به . امام رضا (ع)

روزه يک روز از رجب باعث بخشش گناهان است : (علي (ع))

امام صادق : روزه هر روز از ايام البيض رجب و عبادت آن مساوي يک سال عبادت است.

2- دعا: الدعا مخ العباده و لا يهلک مع الدعاء احد. 3- نماز. 4- تفکر.

5- حضور در مسجد که برکات فراوان دارد . 6- ويژگي معنوی ايام البيض. 7 -اعمال ام داوود. 8 -توسل به اهل بيت. 9- تلاوت قرآن.

آثار اعتكاف : آمرزش گناهان :من اعتکف ايماناً و احتساباً غفر له ما تقدم من ذنبه

پيامبر(ص): من اعتکف يوماً ابتغاء وجه الله جعل الله بينه و بين النار ثلاثه خنادق.

از بين بردن مظاهر و شعائر دنيوي:  المعتکف يعکف الذنوب ويجري له من الاجرکاجرعامل الحسنات کلها.

امام صادق (ع): اذا کان يوم القيامه نادي مناد من بطنان العرش اين الرجبيون يقوم اناس يضيء وجوههم لاهل الجمع علي رؤوسهم تيجان الملک (تاج پادشاهي) و ذکر ثواباً جزيلاً الي ان قال هذا لمن صام من رجب شيئاً و لو يوماً من اوله او وسطه او آخره

حضور بزرگان در اعتکاف : اعتکاف حضرت سليمان يک سال و دو سال  یا يک ماه  و دو ماه.اعتکاف حضرت مريم (س) و حضرت رسول اکرم(ص)

نتيجه اعتکاف مقدس اردبيلي در مسجد کوفه: آوردن آذوقه به منزل وي از طرف امام زمان (ع) بود.

1-کسی که دارای شرایط حج واجب است در طول عمر چند مرتبه  حج بر اوواجب میشود الف –یک مرتبه   ب- سالی یک مرتبه   ج- هر 5سال یک مرتبه

2-شرایط وجوب جح : الف- بالغ وعاقل وآزادومستطیع باشد ب- انجام حج موجب انجام حرام یاترک واجب مهمتر,نشود ج- الف و ب

3- استطاعت یعنی توانایی دررفتن به حج به چه چیزهایی است الف- توانایی در زاد و توشه , سلامت مزاج , نبودن مانع . ب- وقت کافی برای انجام اعمال حج داشتن ,مخارج خانواده وکسب وکار رابعد از انجام حج داشتن  ج-الف وب

4- زنی که به اندازه ی حج دارایی داشته باشد :الف-اگر شوهرش فقیر باشدوخود نیازمند باشدحج براو واجب نیست  ب- درهرحال حج براو واجب است ج – مطلقا حج  بر او واجب نیست

5-اگر کسی هزینه حج انسان  و عیالش را در ایام حج بپردازد حج بر او  : الف –واجب نمیشود  ب-  واجب میشود  ج –مستحب است

6- قبول هزینه حج بر کسی که به او بخشش میشود : الف – واجب نیست  ب – مستحب است ج – واجب است

7- اگربرای رفتن به حج مالی رابه کسی ببخشندوحج براو واجب شود چنانچه حج نمایداگر بعدا مالی ازخود پیداکند : الف– دیگرحج براو واجب نیست ب -حج دوباره واجب میشود  ج – احتیاطا باید حج نماید

8-اگر کسی برای تجارت به جدّه برود و آنجا مستطیع شود .....حج کند

الف – باید ب- لازم نیست   ج – مستحب است

9- اگر کسی مستطیع شود و مکه نرود و فقیر شود و استطاعتش از دست برود الف -  وجوب حج از او برداشته میشود   ب- باید حج نماید و لو با قرض کردن یا اجیر شدن باشد و اگر رفتن به حج مشقت داشته باشد بنا بر احتیاط واجب باید به حج برود   ج-  باید حج برود در صورت مشقت داشتن واجب نیست

10 اگر کسی درحج  طواف نساء را به جا نیاورد یا طواف نساء او باطل باشد تا طواف نساء را به جانیاورد  الف- معصیت کرده  ب – بر همسرش حرام میشود مگر اینکه سال بعد حج برود و طواف نساء را به جا آورد یا نایب بگیرد  ج- باید کفاره بدهد

11- درچه صورت حیوان حلال گوشت باذبح شرعی هم گوشت آن حلال نمیشود الف –یاحیوان وطی شده باشد یا نجاستخوار بوده استبراء نشده باشد ب- حیوان اهلی بوده شکار شده باشد   ج – الف و ب

12- شرایط سر بریدن حیوان (ذبح شرعی ): الف – قصاب مسلمان باشد .حیوان را رو به قبله کند . ب – سرحیوان را با آهن تیز ببرند .حیوان بعد از ذبح حرکت کند ج – الف و ب

13- در چه صورت اگر حیوان رو به قبله ذبح نشود باز حلال و پاک است الف – قبله را فراموش کند یا مسأله را نداند  یا در تشخیص قبله اشتباه کند ب – سمت قبله را نداندونتواند بپرسد  یا نتوان حیوان را رو به قبله کرد  ج- الف و ب

14- اگرهنگام ذبح بدون قصدسر بریدن حیوان نام خدا را بگوید

  الف – حلال وپاکست  ب– نجس وحرامست   ج-  پاک و مکروه است

15- اگر هنگام ذبح گوسفند به خاطرندانستن  مسأله نام خدا  را نبرد  گوشت گوسفند ذبح شده  الف – حلال و پاک است

 ب – پاک ولی حرام است  ج – نجس و حرام است

16- شرایط شکار کردن حیوان : الف – صیاد مسلمان باشد و با نام خدا به قصد شکار از اسلحه شکار استفاده کند ب -  اسلحه شکار دام و چوب و سنگ نباشد ,حیوان اهلی یا در دام گرفتار نباشد  ج- الف وب

17- اگر مسلمان و کافر با هم حیوانی را شکار کنند حیوان .....و اگر دو مسلمان با هم حیوانی را  شکار کند و یکی از آنها عمدا نام خدا را نبرد حیوان..... الف – حلالست حلالست ب – حلال نیست  حلال نیست

ج- حلال نیست حلالست

18-خوردن ماهی زنده :الف– اشکال ندارد ب- اشکال دارد

 ج -کراهت دارد

19- در صید ماهی شرط است که : الف – صیاد مسلمان باشد و با نام خدا صید کند ب – ماهی فلس دار باشد و در بیرون آب یا در تور ماهیگیری یا در دست صیاد بمیرد   ج- الف و ب

20-صید ملخ و خوردن آن  : الف – اشکال دارد  ب- اشکال ندارد مگر آن که هنوز بال در نیاورده باشد و نتواند پرواز کند ج – اشکال ندارد

21- خوردن گوشت پرستو و هدهد و طاووس : الف – اشکال ندارد

ب-اشکال دارد ج-گوشت پرستو حلال  ولی هدهد وطاووس حرامست

22-نشانه های پرندگان حلال گوشت :الف – به هنگام پرواز بال زدن آن بیشتر از نگه داشتن بال باشد .سنگ دان یا چینه دان  یا انگشت جدایی مثل شست انسان داشته باشد  ب – بالهایش پهن و منقارش کوچک باشد  . ج – الف و. ب

23-کدامیک از اعضای حیوان حلال گوشت خوردنش حرام است 

الف – شش,  دل و قلوه گوش, دهان , ب - ,بچه دان, دشول ,دنبلان, حرام مغز,زهره دان ,طحال, مثانه,مردمک چشم,  ج- الف وب

24-حیوان حلال گوشتی که از شیر انسان بخورد و بزرگ شود : الف – گوشت آن حرام است  ب – حلال است ج – مکروه است

25-اگر برای کسی که عقیقه  نشده قربانی کنند قربانی از عقیقه کفایت میکند . این روایت از کیست؟  الف – امام صادق (ع) ب – امام باقر(ع)  ج- پیامبر اکرم (ص)

26- شرایط عقیقه : الف – عقیقه اگر بز باشد یک سال و اگر گوسفند باشد شش ماه تمام داشته باشد . عقیقه هیچ نقصی در آن ایجاد نشده باشد  لنگ کور اخته شاخ شکسته گوش بریده و لاغر نباشد   ب – پدر و مادر و  عائله آنها از غذا و گوشت عقیقه نخورند  استخوان های عقیقه را نباید بشکنند بلکه از مفصل جدا کند   ج – الف و ب

27- کدامیک از شرایط عقیقه که بین مردم مشهور است از نظر شیخ عباس قمی اعتبار ندارد  الف – پیچیدن استخوانهای عقیقه داخل و دفن کردن آنها   ب – سالم بودن عقیقه  ج- پختن عقیقه

28-شرایط عقیقه برای پسر و دختر: الف – مشهوربین علماست که عقیقه پسر ,نر و عقیقه دختر ماده باشد  ب –بهتر است عقیقه هر دو نر باشد گر چه عقیقه هر دو اگر ماده باشد خوب است  ج – الف و ب

29-چه مقدار از گوسفند را باید به  قابله (ماما)بدهند  الف – پا و ران به اندازه ربع یا ثلث گوسفند  ب- نصف عقیقه  ج – یک پنجم عقیقه

30-ایام معلومات که درنهایت فضیلت و برکت است چه ایامی است

الف – از غدیر تا قربان  ب- از هفته بسیج تا عید قربان

  ج –دهه اول ذی الحجّه

31-ثواب روزه 9 روز اول ماه ذی الحجّه : الف – 70 سال روزه

ب-روزه تمام عمر  ج – کفاره 70 سال گناه

32- برای شریک شدن در ثواب حاجیان چه عملی وارد شده است

الف-خواندن دو. رکعت نماز دهه اول ذی الحجه (در هر رکعت حمد و سوره و آیه وواعدنا موسی ثلاثین لیله ...)  ب – قربانی ج-صدقه

33-چه عملی در دهه ذی الحجّه برابر با 170 سال عبادت است

الف– احیاء شب عید قربان  ب- احیا و عبادت شب نهم ذی الحجه (شب عرفه) ج- ذکر صلوات در روز عرفه

34-چه عملی  از هزار حج و هزار عمره و هزار جهاد بالاتر است

الف – زیارت مرقد امام حسین (ع) در روز عرفه  ب – روزه روز عرفه

ج-خواندن دعای عرفه

35- اعمال شب عید قربان:الف- صدقه, زیارت امین الله ب –احیا زیارت امام حسین(ع) و دعای یا دائم الفضل علی البریه  ج – الف و ب 36-اعمال روز عید قربان  الف – غسل, نماز عید ,دعای ندبه,و افطار از گوشت قربانی بعد از نماز عید ,قربانی  ,خواندن دعای 46و48 صحیفه سجادیه  و خواندن تکبیرات بعد از نماز ظهر روز عید تا صبح دوازدهم

ب – زیارت امام حسین  و خواندن دعای عهد ج – الف و ب

37-عظیمترین اعیاد اسلامی : الف- فطر ب- قربان ج- غدیر

38-خواندن عقد اخوت با برادر مؤمن  از اعمال چه روزی است

39-در عقد اخوت کدامیک از حقوق ساقط نمیشود    الف–شفاعت و زیارت و دعا برای یکدیگر ب–احترام و کمک به هم  ج– الف وب

40- اگر بچه هفت روزه بمیرد  الف – باید عقیقه شود  ب لازم نیست عقیقه شود  ج – اگر پیش از ظهر روز هفتم بمیرد عقیقه ندارد

41-این سخن از کیست ؟از خدا میخواهم تا با بسیجیانم محشور گرداند   الف – شهید رجایی  ب – امام  خمینی (ره)  ج  امام خامنه ای

43- بسیجیان نیروی حیات بخش انقلابند این سخن از کیست

 الف – امام خامنه ای   ب – امام خمینی (ره)  ج - شهیدبهشتی

44-بسیج مستضعفین در چه تاریخی و به دستور چه کسی تشکیل شد

الف – پنجم آذر 1358   امام خمینی (ره)    ب – پنجم آذر 1359 امام خمینی (ره)  ج – اول آذر 1358 امام خمینی (ره

پارچه

حرمت اعتياد در اسلام

اهميت سلامت عقل و جسم

1- حرمت خمر و آنچه اثر خمر را دارد.

سه اثر مشترک خمر و مواد مخدر

1- اعتياد 2- ضرر جسمي 3- معطل کردن قواي فکري و عقلي

***

2- لا تلقوا بايديکم الي التهلکه

3- حرمت ضرر زدن به بدن حرمت بعضي عبادات مانند روزه اگر  ضرر داشته باشد.

فتواي همه مراجع تقليد

 اعتیاد از منظر روایات مستدرک – جلد 17 ص 85

پیامبر(ص) از معتاد بیزار است و معتاد از پیامبر

الامير صدر الدين محمد بن غياث الدين منصور الدشتکي الشيرازي في رساله قبائح الخمر علي ما نقله السيد المعاصر في الروضات قال روي عن طريق اهل البيت (ع) عن رسول الله (ص) انه قال سيأتي زمان علي امتي يأکلون شيئاً اسمه البنج انا بريء منهم و هم بريئون مني

پیامبر(ص) فرمود زمانی بر امت من میرسد که چیزی را مصرف میکنند که اسم آن بنگ است من از آنها بیزارم و آن ها از من بیزارند

شاید منظور این باشد که از ناحیه ی اعتیاد همه ی دست آوردها و زحمات پیامبران الهی به نابودی کشیده میشود یا اینکه معتاد برای رسیدن به مواد حاضر است هر چه دارد حتی دین خود را فدا کند .

قطع ارتباط با معتاد و منزوی کردن وی:قال (ص) سلموا علي اليهود و النصاري و لا تسلموا علي آکل البنج. مستدرک جلد 17 ص 86 ( بر یهودی و نصرانی سلام کنید ولی بر مصرف کننده ی بنگ سلام نکنید

غالبا معتادان به خاطر برخی اثرات روانی مواد بر مغز بخشنده و خوش مشرب و خوش معاشرت می شوند لذا ممکن است فرد در اثر ارتباط با آنها جذب آنها و رفتار شان شود  یا اینکه فرد به خاطر دریافت انرژی منفی ناخودآگاه روحی از معتاد ممکن است متمایل به اعتیاد شود لذا یکی از قدم های دوازده گانه ام ای برای معتاد در حال ترک، پاک سازی محیط و پرهیز از ارتباط با معتاد است. شاید هم این قطع ارتباط با معتاد ،به خاطر تنبیه وی باشد تا انگیزه ترک در او شدت گیرد و کسانی که معتاد نیستند عبرت گیرند .

پرهیز از ایجاد نگرش مثبت نسبت به مصرف مواد مخدر

قال (ص) من احتقر ذنب البنج فقد کفر مستدرک جلد 17 ص 86

پامبر فرمود:کسی که گناه مصرف بنگ را کوچک بشمرد پس به تحقیق کافر شده است.

آثار مخرب فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی مواد مخدر:

و قال (ص) من اکل البنج فکانما هدم الکعبه سبعين مره و کانما قتل سبعين ملکا مقرباً و کانما قتل سبعين نبياً مرسلاً و کانما احرق سبعين مصحفاً و کانما رمي الي الله سبعين حجراً و هو ابعد من رحمه الله من شارب الخمر و آکل الربا و الزاني و النمام. مستدرک جلد 17 ص 86

پامبر فرمود : بزرگی گناه کسی که بنگ را مصرف کند مثل کسی است که هفتاد بار  کعبه خانه ی خدا را منهدم و ویران کرده باشد( اجتماعات مذهبی و اتحاد از بین میرود)

یا مثل کسی است که هفتاد ملک مقرب الهی را کشته باشد (ایمان او به غیب که از صفات مؤمن است و ارتباط او با عالم غیب به کلی از بین میرود )

بزرگی گناه کسی که بنگ را مصرف کند مثل کسی است که هفتاد پیامبر را کشته باشد (نابودی همه ی زحمات انبیا و مبارزه ی با همه ی پیامبران)

یا گناهش مثل کسی است که هفتاد قرآن را به آتش کشیده باشد (مبارزه  و جنگ رو در رو با خدا و مذهب)

یا مثل کسی است که هفتاد بار به سوی خدا سنگ پرتاب کرده باشد (همانگونه که شداد از سر بی اعتقادی به خدا و تکبر به خیال خودش به سمت خدا تیر پرتاب کرد  معتاد نیز فردی بی اعتقاد، مانند متکبر موعظه ناپذیر و خیال پرداز می شود )

در ادامه ی روایت ؛پیامبر اکرم  میفرماید: مصرف کننده ی بنگ از رحمت خدا دور است حتی دورتر از عرقخوار و ربا خوار و زناکار و سخن چین.

اثر تخریبی فرهنگی (از عرقخوار بدتر است

اثر منفی اقتصادی : (از رباخوار بدتر است. )

اثر منفی اخلاقی و ترویج فساد :(بنگی از زناکار بدتر است .)

اثر منفی اجتماعی:( از نمام و سخن چین هم بدتر است.)

روايات فوق در مذمت مواد مخدر است و بیان بنگ در روایات فقط برای بیان مصداق است لذا هرچه که آثار بنگ را داشته باشد به خصوص مانند مواد مخدر صنعتی مانند بنگ است .

اگر آیه ی لا تلقو بایدیکم الی التهلکه(خود را با دست خود به هلاکت نیفکنید) و روایاتی که در حرام بودن خمر جامد و موادی که خمر نیستند ولی اثر آن را دارند و  روایاتی که ضرر رساندن به جسم را حرام میدانند؛ اگر همه ی این ها را  به روایات فوق اضافه کنیم بزرگی گناه اعتیاد از نگاه دین اسلام روشن تر میشود . لذا اکثر معتادان در کنار مشکلات بزرگ جسمی و روحی و روانی و خانوادگی و اجتماعی که دارند به خاطر بزرگی گناهی که مرتکب میشوند گاهی در زندگی گرفتار مشکلات و رنج ها و مصائبی میشوند که ظاهرا  ربطی  به اعتیاد ندارد یعنی از اثرات مستقیم مصرف مواد نیست.   

مصالحه : بهترين راه حل در اختلافات حقوقي و مالي است

در مصالحه:1- رضايت طرفين شرط است

در حکم قطعي فقط رضايت يک طرف است.

2- در مصالحه مسائل اخلاقي رعايت مي شود.

در حکم قطعي اخلاق نيست در مصالحه پيوندها حفظ مي شود در حکم قطعي کدورت باقي مي ماند.

نيازمندي ها در مصالحه : 1- خصلت عفو و گذشت

2- عدم دلبستگي به دنيا  و پرهيز از مال پرستي 3- طلب رحمت و مغفرت الهي

4- عدم تکبر و پرهيز از لج بازي (تواضع) 5- برکت طلبي – هر حقي برکت ندارد

موسيقي

فلسفه بعثت: امام صادق فرمود که پيامبر فرموده است:

ان الله تبارک و تعالي بعثني هدي و رحمه للعالمين و امرني ان امحو المزامير و المعازف و الاوتار و الاوثان و امور الجاهليه

آثار موسيقي: امام صادق (ع) فرمود:

1- تزلزل در شخصيت

ضرب العيدان ينبت النفاق في القلب کما ينبت الماء الخضره.

عدم استواري در بينش و گرايش

2- غيرت را مي برد. امام صادق (ع) فرمود: کسي که در خانه اش چهل روز بنوازند و مردم بر او وارد شوند شيطان تمام اعضاي آن شخص را با با تمام اعضاي خود حس مي کند. يعني در تمام بدن او نفوذ مي کند. پس غيرت از آن مرد برداشته مي شود تا به حدي که يا زنانش اگر فعل قبيحي کنند بدش نمي آيد و در حديث ديگر آمده است.

حياءاز او گرفته ميشود.

نزع منه الحياء و لم يبال ما قال و لا ما قيل فيه از آنچه بگويد يا به او بگويند ابا و پروايي ندارد.

داستان مردي که به مستراح ميرفت و صداي آواز کنيزکان همسايه را مي شنيد امام صادق او را از این کار نهي کردند و فرمودند:

قم فاغتسل وصل ما بذالک فانک کنت مقيماً علي امر عظيم چه بد بود اگر با اين حال مي مردي خدا را شکر کن که آگاه شدي.

آنچه که خدا مکروه دارد رها کن براي اهلش که قبيح است.

3- برکت را مي برد.

حضرت علي (ع) فرمود: لا تدخل الملائکه بيتاً فيه خمر او دف او طنبور او نرد و لا تستجاب دعائهم و ترفع عنهم البرکه

نحوه حشر صاحب موسيقي با روي سياه در دستش آلتي از موسيقي که جنس آن از آتش است. عمود آتشين بر سر و صورتش مي زنند

و صاحب غناءدرحالي محشور مي شودکه کر و کور و گنگ است مثل حشر زناکار

موسيقي : حزن بي دليل و نشاط بي دليل می آورد تکرار آن باعث جنون میشود

به فرموده ی پيامبر(ص) غنا ء مقدمه و عامل مهم فساد اخلاقي است.

لهو: هر چه دور کننده از هدف باشد مثل حکايات و افسانه های منحرف کننده به خاطر محتوا يا آهنگ آن لهو است

مانند داستان سرايی نضر بن حارث براي مقابله با قرآن

خريد کنيزهاي خواننده براي مقابله با قرآن

سخن باطل عامل گمراهی است

عوامل گمراه کننده: طاغوت و شيطان، عالم و هنرمند منحرف، صاحبان قدرت، گويندگان و خوانندگان لهو.

عذاب مسخره کننده  عذاب مهين است

غنا: مصداق لهو الحديث

آثار غنا: نفاق، فقر، لعنت، مرگ مفاجاه ، عدم اجابت دعا ، عدم ورود فرشتگان رحمت

اعتراف سران بني اميه در مورد غنا : کم شدن حيا و زياد شدن شهوت و شکست شخصيت است غنا کار شراب را انجام میدهد  

غنا: دنياي بي خيالي و غفلت است ، غفلت از امکانات، استعداد ، دشمن ، نفس  شياطین.

غنا: تخدير افکار توسط دشمن است.

انسان با آن همه عظمت به فرموده امام کاظم برده سخني است که مي شنود.

دل حرم خداست. گوش و جوارح ديگر امانت الهي است.

رفع خستگي از طريق سير و سفر ، ورزش ، ديد و بازديد و تجربه ديگران امکان پذیر است نه گناه : من تلذذ لمعاص الله اورثه الله ذلا.

موسيقي و شراب علاوه بر آثار جسمي آن، آثار دیگری دارد که عبارتند از

آثار اخلاقي : کليد بدترين اعمال، از بين برنده عقل، و سخت کردن قلب، حماقت و بي رحمي ، بي عفتي نسبت به محارم و اموال و ترک نماز  

آثار شراب خواري: بت پرستي و کفر  می آورد

 شرکت در مجلس شراب مثل عروسي ها حرام است

شرابخواري براي مداوا حرام است

راه اصلاح1- اجراء حدود 2- قطع ارتباطات اجتماعي و حسبي

 عدم وصليت کاري  

چون شراب خوار امين و صادق نيست دختر دادن به شراب خوار قطع رحم و زنا دادن است.

شرابخوار اگر مريض شد به عيادت او نرويد.اگر مرد در تشييع او شرکت نکنيد.

خلاصه ی آثار موسيقي

1- تزلزل در شخصيت نفاق 2- بي غيرتي 3- بي حيايي

4- بي برکت ي5- دعا مستجاب نمي شود. 6- حشر او در قيامت

7- نشاط و حزن بي دليل : جنون 8- مقدمه فساد اخلاقي

9- کوتاهي عمر 10- همرتبه با شراب

اگر چه ملاک و معيار عدم مفسده است نه عدم ضرر.

اقامه واجبات ديگر با امر به معروف و نهي از منكر  است

شرايط وجوب امر به معروف و نهي از منكر

1- معروف و منكر شناسي. 2- احتمال د رتأثير.

3- علم به تكرار معصيت از طرف معصيت كار .

4- در امر و نهي مفسده اي نباشد .

مراتب امر به معروف و نهي از منكر

رفتاري، زياني، زور، تلف مال، حبس، ممنوعيت، جرح ، قتل با اذن مجتهد

يكي از مهمترين عوامل اصلاح جامعه امر به معروف و نهي از منكر است

و لتكن منكم امه يدعون الي الخير و يأمرون بالمعروف و ينهون عن المنكر و اولئك هم المفلحون و لاتكونوا كالذين تفرقوا و اختلفوا من بعد ما جاءهم البينات و اولئك لهم عذاب عظيم .

امر به معروف و نهي از منكر واجب كفايي است و بعضي مي گويند واجب عيني است.

عمل به اين واجب موجب رستگاري و ترك اين واجب موجب اختلاف است.

امام صادق فرمود:

شخصي  آمد محضر رسول خدا(ص) سؤال كرد فقال: يا رسول الله ما افضل الاعمال في الاسلام قال (ص): الايمان بالله قال: ثم ماذا ؟ قال: صله الرحم.

 قال : ثم ماذا ؟ قال: الامر بالمعروف و النهي عن المنكر. فقال الرجل فاخبرني اي الاعمال ابغض الي الله ؟قال: الشرك بالله. قال: ثم ماذا ؟ قال: ثم قطيعه الرحم.

قال: ثم ماذا؟ قال: الامر بالمنكر و النهي عن المعروف.

قال الرضا (ع): لتأمرون بالمعروف و لتنهن عن المنكر او ليسلطن الله عليكم شراراً فيدعوا خياركم فلا يستجاب لهم.

عن جابر قال الباقر (ع): يكون في آخر الزمان قوم يتبع فيهم قوم مرائون

به ظاهر دستور اسلام فقط عمل مي كنند. الي ان قال: و لو اضرت الصلوه بساير ما يعملون باموالهم و ابدانهم لرفضوها كما رفضوا اسمي الفرائض و اشرفها. ان الامر بالمعروف و النهي عن المنكر فريضه عظيمه بها تقام الفرائض هنالك يتم غضب الله عز و جل عليهم فبعثهم بعقابه فيهلك الابرار في دار الاشرار و الصغار في دار الكبار.

بل يريد الانسان ليفجر امامه:  امر به معروف و نهي از منکر يعني مبارزه با طبيعت حیوانی انسان   

آثار شوم ترک اين واجب اجتماعي

1- بي غيرتي  و فسق

عن النبي (ص): کيف بکم اذا فسدت نساؤکم و فسق شبابکم و لم تأمروا بمعروف و لم تنهوا عن منکر فقیل له و يکون ذالک؟ (بي غيرتي بي تفاوتي)

2- گرايش به گناه : قال (ص): نعم و شر من ذالک فکيف بکم اذا امرتم بالمنکر و نهيتم عن المعروف و قيل له و يکون ذالک؟ قال (ص):

3- تحول ارزش ها ( ضد ديني) و شر من ذالک کيف بکم اذا رأيتم المعروف منکراً و المنکر معروفاً برداشت ها غلط مي شود. عوض کردن واژه ها : رشوه  حق و حساب نامیده میشود. ثم کان عاقبه الذين اساوؤا السوء ان کذبوا بآيات الله.

ولتکن منکم امه يدعون الي الخير و يأمرون بالمعروف و ينهون عن المنکر

اهميت بين المللي: ضامن اجراي قوانين در همه جوامع که همان نظارت ملي است

اهميت آن در اسلام:  قال علي (ع) و ما اعمال الخير کلها و الجهاد في سبيل الله عند الامر بالمعروف و النهي عن المنکر الا کنفسه في بحر لجي : درياي مواج

 من ترک انکار المنکر بقلبه و يده و لسانه فهو ميت بين الاحياء در شأن انساني مرده در شان حيواني زنده است

حقيقت امر به معروف و نهي از منکر(نظارت ملي) قدرتمند ترين نيرو ست فشارافکار عمومي و زندان افکار عمومي است.

چرا امر به معروف و نهي ازمنکر مشکل است:.

1- لذت از منکر و کراهت از معروف: اعملوا انه ما من طاعه الله شيء الا يأتي في کره و ما من معصيت الله الا يأتي في شهوه نهج البلاغه خطبه 176.

مقدمه

انسان زندگي جمعي دارد به خاطر فوايد بسيار آن، محدوديت هايي بر انسان تحميل ميشود. چون سرنوشت افراد در زندگي جمعي به يکديگر پيوند دارد لذا حق نظارت بر اعمال ديگران حق طبيعي است. و توصيه ديگران به کار نيک منافاتي با آزادي و اختيار ندارد.

رسول اکرم (ص) فرمود:

يک فرد گنه کار در جامعه همانند کسي است که با جمعي سوار کشتي شود وقتي کشتي به وسط دريا رسيده فرد گنه کار تيري برداشته به سوراخ کردن موضعي که نشسته کند اگر به او اعتراض کنند بگويد: من سهم خودم را تصرف مي کنم اگر ديگران او را باز ندارند با کشتي غرق مي شوند.

معروف یعنی شناخته شده: چون فطرت انسان با آن آشناست.

منکریعنی ناشناس : فطرت انسان با آن ناآشناست.

امر به معروف و نهي از منکر در قرآن مخصوص عده خاصي نيست.

 امر به معروف ونهي از منکر از ناحيه خدا: ان الله يأمر بالعدل و الاحسان و ايتاء ذي القربي و ينهي عن الفحشاء و المنکر و البغي يعظکم لعلکم تذکرون:نحل آيه 90

 امر به عدل: بالعدل قامت السموات و الارض

امر به احسان: هرگونه کار خير  

تفاوت فحشاء و منکر و بغی  : فحشا : گناهان پنهاني است ولی منکر: گناهان آشکار و پنهان است. بغي: تجاوز ازحق خود و ظلم و کبر است.  

امر به معروف ونهي از منکر از ناحيه پيامبر: درسوره ی اعراف - 157 در (بيان صفات پيامبر) مي فرمايد: يأمرهم بالمعروف و ینهاهم ن المنکر.  

امر به معروف و نهي از منکر از طرف امامان و حاکمان صالح

الذين ان مکناهم في الارض اقامواالصلوه و اتواالزکاه و امروا بالمعروف و نهوا عن المنکر و للله عاقبه الامور . حاکمان صالح پس از پيروزي به عيش نمي پردازند و مغرور نمي شوند و...

امر به معروف و نهي از منکر از سوي گروه هاي ورزيده

ولتکن منکم امه يدعون الي الخير و يأمرون بالمعروف و ينهون عن المنکر و اولئک هم المفلحون.

***

جايي که امر به معروف و نهي از منکر واجب نيست:

1- تأثير نداشتن. 2- پشيماني عامل از گناه. 3- عدم تکرار گناه.

مراحل:1- قلب.  2- لفظ.  بيان ملايم، استوار،  تند.  3- عمل تشويق یا تنبيه

مبارزه و جنگ

مقام معنوی آمر به معروف و ناهي از منکر

رسول اکرم (ص) فرمود:  من آمر بالمعروف و نهي عن المنکر فهو خليفه الله في ارضه و خليفه رسول الله (ص) و خليفه کتابه .

شرايط: 1- شناخت معروف و منکر.2- شناخت شيوه ها. 3- تأثيرگذاري. 4- تقيه.

 ان الامر بالمعروف و النهي عن المنکر سبيل الانبياء و منهاج الصلحا فريضه عظيمه بها نقام الفرائض و تامن المذاهب و تحل المکاسب و ترد المظالم و تعمر الارض و ينتصف من الاعداء و يستقيم الامر.

***

مراتب امر به معروف و نهي از منکر

1- هجر و اعراض - يا قطع رابطه

2- مرحله زبان – قول لين - قول ثقيل

3- عمل برخورد عملي غير مستقيم

در نهايت برخورد مستقيم

موثرترين روش در امر به معروف و نهي از منکر

روش غير مستقيم با ارتباط غير رسمي مستقيم.

روش عملي غير مستقيم مثل داستان برخورد حسنين با آن پيرمرد سالخورده که وضو اشتباه مي گرفت. در روش غير مستقيم بايد آمر و ناهي صالح و با تقوا باشند.

امام صادق (ع) فرمود: کونوا دعاه للناس بغير السنتکم.

درجه اول کردار

درجه دوم گفتار

حجم خطبه هاي حسين (ع) کم  ولی حجم اعمال آن حضرت زیاد است

وقتي عمل باشد گفتن زياد نمي خواهد.

شرط امر به معروف و نهي از منکر آيا عدم ضرر است يا عدم مفسده.

امر به معروف و نهي از منکر در مسائل بزرگ  مرز نمي شناسد.

امر به معروف ونهي از منكر

يا ايها الذين آمنوا عليکم انفسکم لا يضرکم من ضل اذا اهتديتم الي الله مرجعکم جميعاً فينبئکم بما کنتم تعملون. مائده 105

مخاطب عليکم انفسکم

1- مسلمانان گرفتار در محيط آلوده : بي ديني اکثريت به تو ضرر نمي زند.

لا تستوحشوا في طريق الهدي لقله اهله.

 عن ابي ثعلبه قال سألت رسول الله عنها فقال (ص) اءتمروا بالمعروف و تناهوا عن المنکر حتي اذا رأيت شحا مطاعا و حظا متبعا و دنيا معسره.

2- مخاطب عليکم انفسکم  قوم و امت اسلامي نسبت به اقوام و ملل ديگراست نظارت ملي در غرب

آمر و ناهی باید متخصص باشند

علت عذاب صد هزار قوم شعيب به فرموده امام باقر (ع) ترک امر به معروف و نهی از منکر  است

ان الله لم يلعن القرن الماضي بين ايديکم الا لترکهم الامر بالمعروف و النهي عن المنکر فلعن السفهاء لرکوب المعاصي و الحکماء لترک التناهي. 

احتمال ضرر نبايد مانع باشد و همچنين اگر ضرر جزئي باشد.

رعايت اهم و مهم بايد نمود.

مراتب نهي از منکر : 1- انکار قلبي :روبرگردانيدن از اهل معصيت . سرزنش

 امام صادق (ع):افرادي را که نهي از منکر مي کردند.

به فاعل منکر بگوييد یا کار را ترک کن يا گناه را.

کنتم خير امه اخرجت للناس تأمرون بالمعروف و تنهون عن المنکر و تؤمنون بالله

فرموده امام صادق در مورد علت لعنت پيامبران امت خودشان را :

اذا امتي تواکلت الامر بالمعروف و النهي عن المنکر فليأذنوا بوقاع من الله

قال رسول الله (ص): دشمني خداوند با مؤمن به خاطر ترک این واجب  ناتواني است که دين ندارد.

به فرموده رسول خدا (ص) :ان الله عز و جل ليبغض المؤمن الضعيف الذي لا دين له. فقيل: و ما المؤمن الذي لا دين له. قال (ص): الضعيف الذي لا ينهي عن المنکر

نماز

اهميت و جايگاه نماز :

1-  افضل الاعمال الصلوه لوقتها ثم بر الوالدين ثم الجهاد في سبيل الله.

2-زير بناي همه ي اعمال:ان اول ما يحاسب به العبد الصلوه فان قبلت قبل ماسواها

3- مرز بين اسلام و كفر : بين العبد و بين الكفر الصلاه

4- محور دين اسلام ، مورد تأكيد قرآن و روايات و اولين منزل در قيامت

و اقيموا الصلاه و اتو الزكوه و اركعوا مع الراكعين.

5-نماز:ساده ترين،عميق ترين،زيباترين رابطه انسان با خدا در همه اديان آسماني

6-شعار پر محتواي مذهبي با اذان بيان يک دوره انديشه هاي ناب اسلامي در سه وعده

7- هدف پيامبران و امامان اقامه ي نماز است ابراهيم  در مکه؛ امام حسين (ع) در عاشورا ؛ يحيي، مريم، ابراهيم و اسماعيل  خادمان مسجدند

8- بهترين وقت را براي نماز قرار دهيد.

علي (ع) خطاب به استانداران خود

9- نماز با انسان از تولد تا مرگ. تولد : اذان و اقامه

مرگ: نماز ميت

10- ذکر نماز در اکثر سوره هاي قرآني

11- نماز براي حوادث زميني و آسماني: تسلط و کنترل طبيعت ، زلزله ،سيل ، خسوف و کسوف ،طلب باران با نماز آيات و نماز باران

12- سيماي دين قال الصادق (ع) لکل شيئ وجه و وجه دينکم الصلوه

13- بهترين خدمت به خدا ان طاعه الله خدمته في الارض فليس شي من خدمته يعدل الصلوه

14- نشانه پذيرش دعوت خدا: الذين استجابوا الربهم و اقاموا الصلوه

15- وظيفه امت هاي پيشين. 16- نشانه متقين: الذين يومنون بالغيب

17- وظيفه ي مؤمن: ان الصلوه کانت علي المومنين کتاباً موقوفا

18-چکيده آرمان انبياء: رب اجعلي مقيم الصلوه

19-شاخص حکومت صالحان :الذين ان مکناهم في الارض اقاموا الصلوه

20- جلوه ياد خدا : اقم الصلوه لذکري ميزان سنجش و انها لکبيره الا علي الخاشعين.

آثار تربيتي نماز:

مقدمه: حكمت عبادت: حکمت عبادت

همانگونه که دنيا باطن دارد عمل ما باطن دارد. احکام و دستورات الهي و عبادات باطني دارد که به حکمت عبادت تعبير مي شود. حکمت غير از احکم و آداب عبادت است.

حشر انسان با سر عبادت

شخصيت انسان محصولي از باطن و حکمت اعمال ما

القاب و اوصاف معصومين (ع) هم حکمت دارد.

نمونه : از امام صادق درباره معني ابوالقاسم سوال شد.

امام فرمود چون پيامبر فرزندي به نام قاسم داشت.

سوال کننده گفت کمي روشن تر بيان کنيد. حضرت فرمود: چون علي بن ابي طالب قاسم جنت و نار است. چون آن حضرت به اذن خدا بهشتي ها را به بهشت و جهنمي ها را به جهنم مي برد.

و حضرت علي (ع) از کودکي در دامان پيامبر بزرگ شد و حضرت رسول معلم و علي دوم شاگرد پيامبر بود.

و استاد حق پدري بر علي (ع) دارد پس علي (ع) به منزله فرزند پيامبر است. لذا به پيامبر ابوالقاسم مي گويند. مرحوم شيخ محمد تقي آملي بعد از بين اين حديث فرمودند اگر راوي شرح صدر بيشتر مي داشت و باز هم سوال مي کرد حضرت امام صادق (ع) بيان ديگري مي داشت.

حکمت اين الفاظ و عبادات فهميدني و دست يافتني است نه خواندني هر کس براساس ظرفيت وجودي خود مي تواند به بخشي از حکمت عبادات پي ببرد.

بيانات امام سجاد در معرفي خود در شام انا بن مکه وصي انا بن زمزم و صفا يعني آن عبادتي که بايد در مکه ومني انجام گيرد من به آن رسيده ام و آن عبادت مرا به اين جا رساند و توفيق جهاد و اسارت در راه خدا را به من عطا کرد. آنان که در مکه و مني زندگي مي کنند فرزند آنجا نيستند آنکه قرباني مي دهد تا دين زنده بماند او فرزند مني است.

در حکمت قرباني :لا ينال الله لحومها و لا دماءها و لکن يناله التقوي

پس انسان متقي محصول رسيدن به حکمت و باطن عبادت است.

راه رسيدن به حکمت عبادت - عابد جز معبود چيزي نبيند و چيزي جز حق را دوست نداشته باشد.

تأثير محبت در رفتار کسي که به باطن عبادت رسيده باشد.

1- رهايي از نگراني و اندوه و ترس

محبوب و مورد علاقه او از دست رفتني نيست.

و آنچه از دست رفتني است مورد علاقه نيست.

فراتر از زمان رهايي از بند گذشته و هرايي آينده

چيزي را از دست نداده  و در آينده ازدست نخواهد داد تا نگران باشد و بترسد.

دوست دار خدا ، گشاده روست فروتن است از ديدار همگان شاد است. چون همه چيز را تجلي دوست مي بيند عاشقم بر همه عالم که همه عالم از اوست.

امام صادق فرمود: هل الدين الا الحب

عبادت معصومين به خاطر دوست داشتن خدا بود و خدا را اهل عبادت مي دانستند. بمحبتک يا امل المشتاقين خدا آرزوي افراد با اشتياق است.

شوق آن است که انسان را به سوي خدا مي کشاندنه اينکه هدف بهشت باشد. امل آرزويي است که انسان را بي تاب کرده و به حالت و تاب وا مي دارد.

شوق: شائق کسي که ندارد و مي طلبد.

عاشق کسي است که دست يافته و آن را نگه ميدارد.

تشنه، مشتاق چشمه  است وقتي که به چشمه رسيد عاشق چشمه مي شود .

رسول اکرم (ص) فرمود: افضل الناس من عشق العباده فعانقها و احبها بقلبه و باسرها بجسده و تفرغ (و خود را براي آن فارغ سازد) لها فهو لايبالي علي ما اصبح من الدنيا علي عبر ام علي يسر

معني عشق - عشقه - گياه پيچک  و قدرت آن

عبادت کردن مهم نيست عشق به عبادت و دوست داشتن عبادت مهم است. بعضي از حوادث بي روح، باقي نمي ماندو بي اثر است. کسي که براي خاک مي جنگد. خونش به اندازه خاک مي ارزد.

کسي که براي خدا مي جنگد خونش ثار الله است و خون بهايش با خداست.

دوست دار جهاد و عبادت تا ابد زنده است. فرق است بين کسي که مي گويد من نماز مي خوانم.با امام حسين (ع) که مي گويد من نماز را دوست دارم.

مشکل ما بي علاقکي به خدا و عبادت است

 آثار تربيتي عبادت : 1- روح عبادت که بندگي خداست و توجه انسان به خداست يا دائم الوضو بودن يا غسل داشتن ... ربطي ندارد. اينگونه نيست که اگر شخصي بدون وضو خواست عبادت کند قلب او متوجه خدا مي شود. اما از آنجا که خداوند عالم مي خواهد عبادت هم يک اثر تربيتي داشته باشد چيزي را که با عبادت زياد ربطي ندارد اما د رتربيت موثر است در لباس عبادت پياده مي کند.

پاک بودن لباس نمازگزار ، مکان نمازگزار ، محل سجده ، پاک بودن آب وضو و غسل ، سه وعده وضو گرفتن  حاکي از پرورش روح نظافت و پاکيزگي در انسان است. حتي در روزه، امساک از خوردن و آشاميدن، اماله کردن

بعد از اذان صبح پاک بودن از جنابت و حيض و ... نشان دهنده ممارست بر پاکيزگي و پاکي انسان است.

2- اثر دوم تربيتي عبادت رعايت حقوق ديگران است مانند غصبي نبودن آب ظرف و مكان وضو و نماز و لباس و ...

3- اثر تربيتي قبله :اتحاد و يكدلي

4- اثر تربيتي وقت : نظم

5- اثر تربيتي ورود در نماز که همان ضبط نفس است.

 فلسفه نماز : شکلهاي مختلف عبادت: مثل رکوع و سجود علاوه بر تذکر، نماينده نوعي خضوع وخشوع است:  1-لذا تکبر از انسان زايل ميشود

 2-ضبط نفس ,انضباط روحي یعنی اسير احساسات نبودن ,خود نگهداري, صبر واستقامت, همه اینها در ممنوعيت خوردن و آشاميدن و خنديدن وگرييدن در عبادت , جلوه گر است

3-مسالمت طلبي ,صلح جويي ,پرورش روح اجتماعي ,توجه به اجتماع ,سازش با بندگان صالح خدا ,در متن تعليمات نماز وجود دارد

4-نکات تربيتي اذان واقامه : 1-نفي تکبر وخود پسندي :الله اکبر

2-نفي عبوديت غير خدا :اشهد ان لا الله اله الله

3-شاهد نبوت بودن كه لازمه اش اطاعت و رشد است :اشهد ان محمداًرسول الله

4- امامت و ولايت علي (ع)را پذيرفتن :اشهد ان علياً حجة الله

5-گواهي به معاد :اثار تربيتي معاد در انديشه معاد بودن جلوي بسياري از گناهان را ميگيرد وپشتوانه قوي براي اعمال خير انسان ميشود

6-دعوت همگان به نماز و رستگاري وبهترين اعمال دعوت به سوي تربيت شدن

7-عبادت براي چند لحظه انسان را ازدنياي پر آشوب زندگي جدا ميکند وبه خدا ميرساند علاوه بر کسب درجه ايمان ومقام معنوي وخود شناسي يک آرامش روحي ورواني پيدا ميکند الا بذکر الله تطمئن القلوب

8-نيت عبادت ‍:انسان را از سطح عادت انفعالی به خود اگاهي و ازخوداگاهي وشناخت وقصد وتوجه, به هدف ميرساند در غير اين صورت, آن همه اثار تربيتي نماز از بين خواهد رفت

9- نماز ناهي از منکر و آمر به معروف : ان الصلوه تنهي عن الفحشاء والمنكر

عامل دوري از شهوات و خلف من بعدهم خلف اضاعوا الصلوه و اتبعوا الشهوات

10- نماز و نظافت و بهداشت:  وضو و غسل  و تيمم

11- جرأت و جسارت فرياد زدن برای خدا : اذان

12- حضوردر صحنه: مساجد

13- عدالت در صحنه: (انتخاب امام جماعت)

14- جهت گيري مستقل و همبستگي : قبله

15- مراعات حقوق ديگران : احکام نماز

16- توجه به سياست : نماز بي ولايت نماز نيست

17- نظم: صفهاي جماعت

18- شهادت: سجده بر تربت کربلا

19- بهداشت محيط : پاکي مسجد

20- توجه به خدا و معاد : در تمام نماز توجه به انتخاب راه و راهنما شناسي توجه به همراهان خوب پاکان و صالحان

21- تغذيه سالم : مشروبات الکلي تا چهل روز نماز قبول نمي شود.

22- آراستگي ظاهر : لباس زيبا و عطر

23-توجه به همسر:زن و شوهري که يکديگر را بيازارند نمازشان قبول نيست.

24- توجه به مبدأ و توحيد با همه ي اقسامش(ذاتي افعالي عبادي) و معاد و هدايت خواهي به معني ايصال الي المطلوب ودوري از كفر و گناه و گمراهي و قرار گرفتن در زمره ي شهدا صديقين و صالحين و سلامت روحي و معنوي از آثار مهم نماز با توجه قلبي به محتواي نماز است

25-اميد و گشايش ان المصلي ليقرع باب الملك و انه من يدم هر كس پيوسته در را بكوبد. قرع الباب : يوشك ان يفتح له

26- شكيبايي : و استعينوا بالصبر و الصلوه و انها لكبيره الاعلي الخاشعين.

27-: دعا و اجابت:و اذا سئلك عبادي عني فاني قريب اجيب دعوه الداع اذا دعاني فاليستجيبوا لي و ليومنوا بي لعلهم يرشدون.

28-تقويت معاد باوري : والذين يصدقون بيوم الدين

 همه مشكلات به فراموشي قيامت بر مي گردد.

لهم عذاب شديد بما نسوا يوم الحساب

نمازگزار قيامت را فراموش نمي كند والذين هم من عذاب ربهم مشفقون

پيامبر فرمود و اعلموا ان الله تعالي اقسم بعزته ان لا يعذب المصلين و الساجدين و لا يزوعهم بالنار يوم يقوم الناس لرب العالمين.

29- نمازگزار و پيمان و شهادت

والذين هم لاماناتهم و عهدهم راعون :كساني كه امانت هاي مالي و غير مالي را رعايت مي كنند. چه بين خود و خدا و چه بين خود و ديگران

 يعني نمازگزار آنقدر به خدا نزديك مي شود كه طرف معامله و عهد با خدا قرار مي گيرد .  . والذين هم بشهاداتهم قائمون

30- ياد خدا و آرامش : اقم الصلوه لذكري . الا بذكر الله تطمئن القلوب

31- راه سركوب كردن طبيعت و احيا فطرت

طبيعت انسان از نظر قرآن : ان الانسان خلق هلوعاً اذا مسه الشر جزوعاً و اذا مسه الخير منوعاً ....   الا المصلين

32- تطمئن القلوب : با آرامشي كه بدست آورده در فراز و نشيب زندگي سست نمي شود.

33- انجام كارهاي خير : الذين هم علي صلوتهم دائمون

والذين في اموالهم حق للسائل و الحروم. (لن تنالوا لبر حتي تنفقوا مما تحبون)

34- اصل اساسي پيروي در جنگ:  ان اميرالمومنين کان عن عقبل الخزاعي اذا حضر الحرب يوصي للمسلين بکلمات فيقول تعاهدوا الصلاه و حافظوا عليها و استکثروا منها و تقربوا بها الخ

35- توجه به ديگران: (معرفي مصلين) و الذين هم في اموالهم حق للسائل و المحروم

36- عفت و پاکدامني و الذين هم لفروجهم حافظون (ستر عورت مقدمه نماز)

37- مورد تکريم الهي : اولئک في جنات مکرمون : فرشته خو مي شود. بل عباد مکرمون  .  ما من عبد من شيعتنا يقوم الي الصلوه الا اکتنفته بعدد من خالفه ملائکه يصلون خلفه و يدعون الله عز و جل له حتي يفرغ من صلاته

38- تسلط بر جامعه قبل از تسلط جامعه به شخص مصلي امام فرشتگان است

 و عامل هدايت جامعه اولئک علي هدي من ربهم

39- انتقال اندوخته هاي عقل به قلب امام صادق فرمود: ما اعلم شيئاً بعد المعرفه افضل من هذه الصلوه

40- موعظه پذيري - قل تعالوا اتل ما حرم ربکم عليکم:  با نماز بالا بيا

41- افزودن به ابزار شناختي انسان: يقين آتش سوزي در جوار خانه امام و امام در حال نماز

42- برداشنت اثرات وضعي گناه:  ظهورکم ثقليه من اوزارکم فخففوا عنها بطول سجودکم

43- طهارت روح: فاطفوها بالصلاه - چشمه در منزل

44- نفوذ اجتماعي : نماز با حضور قلب، قلب مومنين را متوجه نمازگزار مي كند.

45 – نماز تكيه گاه انسان در اوج مصيبت ها:

الا المصلين: الذين هم علي صلوتهم دائمون قال اولئک و الله اصحاب الحسين من شيعتنا قال و الذين هم علي صلوتهم يحافظون قال اولئک اصحاب الحسين

نماز امام حسين (ع) : اني احب الصلوه ، نماز ظهر عاشورا ، نماز نشسته زينب به خاطر مصبيت هايي كه ديد.اگر نماز نبود زينب توان خود را از دست مي داد

46- اعتبار و وجوب نيت در عبادت به طوري که از صلح داعي به عبادت و انگيزه روحي به خطور قلبي برسد.  عادت که نوعي بيماري رواني است در انسان از بين ميرود و انسان نسبت به عبادت و حتي ديگر کارها عادت نمي کند بلکه آگاهانه انجام ميدهد چون عادت دو خاصيت ضد هم دارد. عادت در هر کاري موجب انجام آسان تر آن مي شود اما در کنار آن توجه انسان نسبت به آنچه که عادت کرده کم مي شود. در عادت عمل ارادي انسان به عمل مغير ارادي مبدل مي شود و وقتي عبادت با نيت آنچناني انجام شود. عبادت عبادت آگاهانه و با اراده است. و عبادتي که از روي آگاهي و اراده باشد موجب پرورش عشق و محبت خدا در انسان است و معنويت که روح عبارت است در انسان رشد مي کند.

47-سبب قوام دين  : الصلاه عمود الدين

48- رشد و تعالي : الصلوه قربان المومن نردبان ترقي مومن معراج مؤمن و چراغ راه مؤمن نيز حاكي از اين مطلب است  

49- درس فروتني - فرض الله الصلاه تنزيها من الکبر

50- درس مبارزه: قالوا يا شعب اصلاتک تأمرک ان تتروک ما يعبد اباؤنا

51- محو کننده گناهان - اقم الصلوه ان الحسنات بذمين السئيات

ان للله ملكاً ينادي عند كل صلوه يا بني آدم قوموا الي نيرانكم التي او قدتموها علي انفسكم فاطنؤا بالصلاه

شرايط نمازگزار

1- حضور قلب: لا يقبل الله صلاه عبد لا يحضر قلبه مع بدنه

2- توجه به محتواي نماز: رکعتان حقيقتان في تفکر خير من قيام ليله

3- طمأنيه: لا صلوه لمن لا يتم رکوعها و سجودها

4- انجام تکاليف ديگر : لا صلوه لمن لا زکوه له

5- مواظب بر وقت نماز :حافظوا علي الصلوات الخمس في اوقاتها

خواندن نماز اول وقت پيروي از روش امام در اين خصوص است.

6- سبک نشمردن نماز پيامبر فرمود: فليس مني من استخف بالصلاه

7- شرکت در نماز جماعت : لا صلوه لمن لم يصل في المسجد مع المسلمين الا من عله  

موانع اثر گذاري  نماز

 1- عجب .2– ندادن زکات و حقوق واجب.3 – اِعمال حسد.4 – تکبر.5 – غيبت. 6 – حرام خواري .7- شراب خواري .8– فاسق و معصيت کار. 9 – بيرون رفتن از اطاعت شوهر. 10 – کسالت. 11 – خواب .

12– عجله. 13- قطع رحم

آثار ترك نماز

1- عذاب در سقر: عن ادريس بن عبدالله عن ابي عبدالله قال سألته عن تفسير هذه الآيه ما سلککم في سقر قالوا لم نک من المصلين قال عني بها 2- دوري از ائمه (ع) و شفاعتشان : لم نک من اتباع الائمه الخ

آخرين سفارش امام صادق هنگام شهادت اين بود: شفاعت ما به كسي كه نماز را سبك بشمرد نمي رسد

3- كفر: قال رسول الله (ص)  الكفر ، من سمع منادي الله تعالي ينادي بالصلوه و يدعوه الي  الفلاح فلا يجيب

4- قتل انبيا: من اعان علي تارك الصلوه بلقمه او كسوه فكانما قتل سبعين نبياً او لهم آدم و آخرهم محمد (ص)

5-:  گرفتاري ها در زندگي:  نماز ياد خداست من اعرض عن ذکري فان له معيشه ضنکا

نماز و روزه مسافر: مسافر در سفر باید نماز 4 رکعتی را دو رکعت بخواند و روزه هم نمی تواند بگیرد اگر   1- رفت و برگشت او  8 فرسخ باشد

2- از ابتدا قصد 8 فرسخ را داشته باشد.

3- از حد ترخص بگذرد.( به اندازه ای از وطن دور شود که نه صدای اذان را بشنود و نه دیوارهای شهر را ببیند  

4- قصد ده روز نكند5- سفر او  معصيت نباشد 6- عشاير نباشد.

7- شغل او مسافرت نباشد. 8- مقدمه ی شغلش مسافرت نباشد

نقشه ي تخريب مساجد

اهميت مسجد: هبوط حضرت آدم در مسجد(كعبه)

همه ي انبياي الهي مكاني ويژه را براي عبادت در نظر ميگرفتند

اولين اقدام پيامبر در مدينه تأسيس مسجد بود

اولين اقدام امام زمان(عج) تأسيس مسجدي بزرگ در كوفه است

چون قدرت مندرين دشمنان توحيد ،از ناحيه ي مسجد سنگين ترين  شكست ها را متحمل شده اند لذا تخريب مراكز عبوديت و خداپرستي در رأس برنامه هاي آنان است

سير تاريخي آن از صدر اسلام تا به حال:

 قال علي بن حسين (ع) لقد کان من المنافقين و الضعفاء من اشباه المنافقين مع رسول الله ايضا قصد الي تخريب المساجد بالمدينه و الي تخريب مساجد الدنيا کلها امام سجاد فرمود  منافقين و ضعيف الايمان ها در زمان پيامبر قصد تخريب مساجد در مدينه را داشتند اين نقشه براي تخريب مساجد تمام دنيا براي هميشه از طرف منافقين وجود دارد

نمونه هاوشيوه هاي تخريب:1-کمرنگ کردن حضور مردم به بهانه گرماي تابستان در صدر اسلام پيامبر فرود نزديك است امر كنم خانه هايشان را به آتش بكشند

2- حرمت شکني: كه اوج  آن واقعه ي حره و حمله به مسجد پيامبر، خون ريزي و ورود و ادرار  سگها در آن مكان مقدس بود

3- تخريب مسجد با مسجد: مانند مسجد ضرار: لا تغرنکم کثره المساجد و اجساد قوم مختلفه (رفت و آمد اقوام و زيادي مساجد شما را نفريبد) قيل يا رسول الله کيف العيش في ذالک الزمن فقال خالطوهم بالبرانيه (يعني في الظاهر) و خالقوهم بالباطن(گفته شد در اين هنگام چگونه زندگي كنيم فرمود ظاهرا در ميان آنها باشيد ولي در باطن مخالفشان باشيد

 4- تأسيس زيارتگاههاي بدون سند و گذرگاه هاي خوابكي در مقابل مساجد و چرخش توجه مردم به آنها و غفلت از مساجد.

5- تخريب مسجدي ها و ملاها و روحانيت با شايعه و لطيفه و فيلم.

6- تکبر مردم نسبت به خدمت کردن به مسجد و اذان و تكبير گويي.

7- خالي کردن مساجد از محتوا و معني  كه شيوه هاي آن عبارتند از

1- امامت جماعت، وليد مست و کنيز مست

2- زينت کردن مساجد :كه به جاي ياد خدا انسان به ياد مظاهر دنيا مي افتد.

 3-سخن دنيايي درمساجدگفتن:عقربي درقيامت اين افرادرا چون دانه بر ميگيرد.

4-بيرون بردن محافل قرآني و محافل ذکرودعا ازمساجد. نصبت القرآن للمساجد.

آثار و بركات حضور در مساجد:

. يا اباذر اتعلم في  اي شيء انزلت هذه الآيه: اصبروا و صابروا و رابطوا و اتقوالله لعلكم تفلحون . قلت لا ادري فداك ابي و امي. قال: في انتظار الصلوه خلف الصلاه. يا اباذر! اسباغ الوضوء في المكاره من الكفارات و كثره الاختلاف الي المساجد فذالكم الرباط. يا اباذر! كل جلوس في المسجد لغو الا ثلاثه. قَرائَةُ مُصَل اَو ذِكرُ اللهِ اَو سائِلُ عَن عِلمٍ.

آثار و بركات حضور در مسجد:

1- فضيلت بيشتر نماز در مسجد: فضل الجماعه علي الفرد بکل رکعه الف رکعه

2-معيار تشخيص بي نماز از نمازگزار: امام صادق: انما جعل الجماعه و الاجتماع الي الصلوه لکي يعرف من يصلي ممن لا يصلي

عليکم بالصلوه في المساجد

. و اقيموا وجوهکم عند کل مسجد و ادعوه مخلصين له الدين کما بدأکم تعودون.

قرآن و مسجد ؛رحمت، هدايت ، دواي درد  و باروري ايمان است     3-  

     4- مسجد مکان عهد با خداست: پيامبر فرمود: من قرء القرآن و هو شاب مومن اختلط القران في دمه و لحمه

پيامبر فرمود: القران عهد الله الي خلقه فقد ينبغي للمرء المسلم ان ينظر في عهده و ان يقرء منه في کل يوم خمس آيه

انما نصبت المساجد للقرآن

من احب القرآن فليحب المساجد    5- قرآن دوستي:

   6- استجابت دعا  در مسجد:ان الله يستحيي من عبده اذا صلي في جماعه ثم سأله حاجه ان ينصرف حتي يقضيها

امام صادق از قول پيامبر فرمود يا فضل لايأتي المسجد من کل قبيله الا وافدها و من کل اهل بيت الا نجيبها يا فضل لا يرجع صاحب المسجد باقل من احدي ثلاث اما دعاء يدعوا به – يدخل الله به الجنه و اما دعاء يدعوبه فيصرف الله عنه بلاء الدنيا و اما اخ يستفيده في الله عز و جل.

هشت فايده ي مهم :: من اختلف الي المسجد اصاب احد الثمان.7- دوست خوب 8- علم جديد ، 9-هدايت ،  10-حفظ از گمراهي  11- ترك گناه ،12- ترس از خدا .13-  شرم از مردم ،14-  فهم آيه.: من اختلف الي المسجد اصاب احدي التمان.آخا مستفاداً في الله (برادرمفيد و با ارزش).او علماً مستطرفا(دانش نو) او آيه محکمه(دليل محکم)او يسمع کلمه تدل علي هدي(موجب هدايت شود)او رحمه منتظره او کلمه نرده عن ردي (باز ميدارد از گناه) او يترک ذنباً خشيه او حياء.

 15- آبرو و وجاهت اجتماعي: لا يأتي المسجد من کل قبيله الا وافدها و من کل اهل بيت الا نجيب ها

 16- يادگيري : من غدا الي المسجد لا يريد الا ليتعلم خيراً او يعلمه کان له اجر معتمر تام العمره و من راح الي المسجد لا يريد الا ليتعلم خيراً او يعلمه فله اجر حاج تام الحجه.

17-نشاط وشادابي:تشبيه مساجد به باغهاي بهشت،سياحتوتفريح مؤمن طبق روايت

18- ورود در بهشت: بر در ششم بهشت مکتوب است: و علي الباب السادس مکتوب لا اله الا الله محمد رسول الله علي ولي الله من اراد ان يکون قبره و سبعاً فسيحاً فليبن المساجد و من اراد ان لا تأکله الديدان تحت الارض فليسکن المساجد و من احب ان يکون (خيمه) طرياً مطراً (تر و تازه) لا يبلي (نپوسد) فليکنس المساجد و من احب ان يري موضعه في الجنه فليکس المساجد بالبسط .

19- مانع نزول بلا : اي گنه کاران اگر محبين جلالم و عامرين زمين و مساجد (به نماز) و شب زنده داران نبودند عذابم را بر شما ناز مي کردم. : امام صادق به نقل از امام باقر (ع) فرمود: ان الله اذا اراد ان يعذب اهل الارض بعذاب قال لو لا الذين يتحابون في جلالي ويعمرون مساجدي و يستغفرون بالاسحار لانزلت عذابي

يا اباذر! يقول الله تبارك و تعالي: ان احب العباد اليَّ، المتحابون من اجلي، المتعلقه قلوبهم بالمساجد و المستغفرون بالاسحار؛ اولئك اذا اردت باهل الارض عقوبه ذكرتهم فصرفت العقوبه عنهم.

20- پاك شدن از گناهان و رشد منعوي: يا اباذر! اِن الله تعالي يعطيك مادمت جالساً في المسجد بكل نفس تنفست درجه في الجنه و تصلي عليك الملائكه و تكتب لك بكل نفس تنفست فيه عشر حسنات و تمحي عنك عشر سيئات

پيامبر (ص): حين يخرج الرجل من بيته الي مسجد فرجل (براي هر قدمي) تکتب حسنه و رجل تمحو سيئه.

21- جوانمردي: فاما مروه الحضر فتلاوه القرآن و حضور المساجد و صحبه اهل الخير و النظر في الفقه امام صادق (ع) (همه در مسجد جمع است)

22- حشر با شهدا و صديقين : علي (ع): اجابه الموذن کفاره الذنوب و المشي الي المسجد طاعه الله و طاعه رسوله و من اطاع الله و رسوله ادخله الجنه مع الصديقين و الشهداء و کان في الجنه رفيق داوود و له مثل ثواب داوود.

23- كسب ايمان واقعي: ايمان واقعي : قال رسول الله اذا رايتم الرجل يعتاد المسجد فاشهدوا له بالايمان.  قال الله تعالي انما يعمر مساجد الله من امن بالله واليوم الاخر

24- آثار برزخي: الا ومن مشي الي مسجد يطلب فيه الجماعةکان له بکل خطوة بمشون, الف حسنةويرفع له من الدرجات مثل ذالک فان مات وهو علي ذالک وکل الله عزوجل به سبعين الف ملک يعودونه في قبرة ويبشرونه ويونسونه في وحدته ويستغفرون له حتي يبعث (پيامبر ص)

25- مهمان خدا شدن : قال الصادق (ع) :من اقام في مسجد يعد صلاته انتظار الصلاة فهو ضيف الله وحق علي الله ان يکرم ضيفه

26- اقامه ي واجب يا احياء مستحب و نجات از هلاكت: قال الحسين (ع) قال رسول الله (ص) :من ادمن (هميشه رفت وامد کند) الي المسجد اصاب الخصال الثمانيه, آية محکمة او فريضة مستعمله او سنة قائمة  او علم مستطرف وجديد او اخ مستفاد او کلمة تدلة علي هدي اوهلاکه ترده عن ردي وترک الذنب خشية

27- جارو کردن مسجد »ازاد کردن بنده

28- غبار روبي از مسجد »برخورداري دو چندان از رحمت الهي

29- آثارکساني که به انتظار نماز , در مسجدند: 1-عبادت2-ثواب نماز مستحبي

 30- خالص شدن به درگاه خدا

31- غفران الهي :امام باقر (ع) فرمود: من اذن عشر سنين محتسباً يغفر الله له مد بصره و مد موته في السماء و يصدقه كل رطب و يابس سمعه و له من كل من يعصلي معه في مسجده سهم و له من كل من يصلي بصوته حسنه.

 32 - عاقبت به خيري: عن آبائه عن علي بن جندب عن موسي بن جعفر (ع) قال رسول الله: يؤمر برجال الي النار فيقول الله جل جلاله لمالک قل للنار لاتحرق لهم اقداماً فقد کانوا يمشون الي المساجد..

34- نوري در قيامت : عن ابي عبدالله (ع) قال عن النبي  الا  بشّر المشائين في الظلمات الي المساجد بالنور الساطع يوم القيامه

35 -پناهگاه امن فرهنگي

36- ارتباط بين تقوا و عدالت اجتماعي

37- مسجد مکان تربيت فرد و جامعه

38- مرکز تصميم گيري و مبارزه با باطل.

39 – حسن ظن و اعتماد به مسجدي: گمان نيک نبردن به کسي که جماعت شرکت نمي کند.

زيان هاي ترك مسجد

1-  پيدايش نفاق و موعظه نا پذيري ::  علي (ع) فرمود: من سمع النداء (اذان) و هو في المسجد ثم خرج فهو منافق...  :علي (ع) فرمو: يوشک احدکم ان يتبداء (آشکارا به مسجد نبايد) حتي لا يأتي المسجد الا يوم الجمعه ثم يستأخر حتي لا يأتي الجمعه الا مره و يدعها مره ثم يستأخر حتي لا يأتيها فيطبع الله علي قلبه.

2- خانه دور از مسجد شوم و نامبارک است

3- نامهرباني به هم

4- حق همسايگي به جا نياوردن

5-  جواز غيبت

6-  کناره گيري از او

7-   عدم پذيرش شهادت : نمي توان به خوبي و عدالت او گواهي داد: وليس يمکن الشهاده علي الرجل بانه يصلي اذا کان لا يحضر مصلاه و يتعاهد جماعه المسلمين. (هم پيمان با جماعت مسلمين نشود. ) و انما جعل الجمعه و الاجتماع الي الصلاه لکي يعرف من يصلي ممن لا يصلي و من يحفظ مواقيت الصلوات ممن يضيع و لو لا ذالک لم يکن احد ان يشهد علي آخر بصلاح لان من لا يصلي لا صلاح له بين المسلمين

8-   سوختن خانه ها ی غیر مسجدی ها

9-  پراکندگي :عن ابي عبدالله(ع) قال: ان رسول الله(ص)  قال: اقيموا صفوفکم فاني اريکم من خلفي کما اريکم من بين يدي و لا تختلفوا فيخالف الله بين قلوبکم

10-                   شکايت مسجد متروک از مردم  در روز قيامت:

11-                   شتاب در ترک مسجد,فقر مي آورد

12-                   الغفله ترکک المسجد : غفلت بزرگ ترين آفت. غافلون کالانعام.

13-                   مورد نفرين پيامبر (ص) ملعون ملعون من لم يوقر المسجد .(به مسجد احترام نگذارد)

14-                   کسيکه مؤذن را اجابت نکند يعني در نماز جماعت حاضر نشود..پيامبر فرمود من با او در قيامت جدال مي کنم

15-عدم اعتماد به تارك مسجد: گمان نيک نبردن به کسي که در نمازجماعت شرکت نمي کند.

جايگاه مسجد :

 فلسفه وجود مساجد : وجود اجتماعاني عاري از هر گونه لغو - و تأثيم - پاك و مطهر.

 مکان شکل گيري اجتماعات ديني - کارکرد اجتماعي مسجد طبيعي است. اخبار و اطلاعات اجتماعي - جويا شدن ازحال يکديگر - شکل گيري گروههاي اجتماعي همرنگ - نقش بازدارندگي از گسترش گناه.

کانون سياسي در جامعه از زمان پيامبر حالا- جريانهاي سياسي برخواسته از مسجد ماهيت مذهبي  دارد. مسجدي ها پشتوانه سياسي جامعه.

خانه خدا در زمين ،  مرکز وحي

منبع فيوضات معنوي و گوناگون براي فرد و جامعه اسلامي

مسجد محوريت اداره امور جامعه

اولين نياز يک جامعه اسلامي

اولين پايگاه اجتماعي سياسي در اسلام

اهميت مسجد از ديدگاه عموم مسلمانان

معرفي خلفا در مسجد - حضور خلفاي جور در مسجد براي همرنگي با مسائل مهم جامعه اسلامي.

فلسفه ي طهارت :طهارت راهي به سوي حب الهي  است

فيه رجال يحبون ان يتطهروا و الله يحب المطهرين

آثار کثافات:1 –جسمي.2-روحي: کثافاتي که در روح اثر مي گذارند نجس اند و رجس اند. نجاسات: اثر روحي دارند.

طهارت: پاک شدن از آنچه که در روح انسان اثر منفی مي گذارد.

اقسام طهارت : 1- بدن و  مکان و لباس. 2- اموال . 3- نفس

مطهرات:1- آب: علي (ع): خلق الله الماء طهوراً لا ينجسه شيء الا ما غير لونه اوطعمه او ريحه.

مائده آيه 6- و هو الذي ارسل الرياح بشراً بين يدي رحمته و انزلنا من السماء ماءاً طهوراً.

2- آفتاب : امام باقر (ع) – کل ما اشرقت عليه الشمس فهو طاهر.

3- خاک : امام صادق (ع) : ان الله جعل التراب طهوراً کما جعل الماء طهوراً.

آتش (در مواردي پاک کننده است مثلا آنجا که موجب  استحاله شود)

تطهير اموال با صدقه : توبه 103 – خذ من اموالهم صدقه تطهرهم و تزکيهم بها و صل عليهم ان صلواتک تکن لهم و الله سميع عليم.

طهارت نفس: 1- علي (ع): فرض الله الايمان تطهيراً من الشرک.

2- علي (ع) : ان تقوي الله دواءداء قلوبکم و طهور دنس انفسکم.

3- وضو و غسل عامل طهارت باطن است. جنب و حائض اگر بدن خود را پاک کنند. کافي نيست . مهم طهارت باطن است.

اکثر آيات قرآن مربوط به طهارت باطن و نفس است.

طهارت با رشد و نمو ملازم است. نظافت گاهي با رشد ملازم نيست.

ماء طهور: آب سرچشمه حيات و عامل ادامه حيات و رشد و نمو گياهان و موجودات است

و ربک فکبرو ثيابک فطهر و الزجر فاهجر.

پاکسازي راه هدایت: آل عمران 55- و مطهرک من الذين کفروا

طهارت نفس غذاي پاک لازم دارد

و سقاهم ربهم شراباً طهوراً :امام باقر (ع): بوسيله خوردن آن ،دلهاشان از حسد پاک مي شود.

امام صادق (ع): شراب طهور آنها را از هر چيز جز علاقه به خدا پاک مي کند.

پاک کردن دل از کينه : زن مطلقه در طلاق رجعي مي تواند برگردد. ذالکم اطهر لقلوبکم و قلوبهن.

فوايد طهارت :1- فهم قرآن: واقعه 79-77 و انه لقرآن کريم في کتاب مکنون لا يمسه الا المطهرون. مس به معني دانستن است .حقايق قرآن پوشيده است. مگر براي پاک دلان.

2- شرط وتقويت ايمان : رسول اکرم (ص) : الطهور شطر الايمان اول ما يحاسب به العبد طهوره . لا تقبل صلاه بغير طهور.

2- وضو غسل دو قسم است. 1- ترتيبي - ارتماسي

احكام آبها

اقسام آب 1- مضاف  2- مطلق که عبارتند از : قليل ،كر ، چاه، باران، جاري.

آب كر آبي است كه اگر آن را در ظرفي كه درازا و پهنا و گودي آن هر كدام سه وجب و  نيم باشد بريزند آن را پر كند.

اگر عين نجس به آب كر برسد تا موقعي كه بو يا رنگ يا مزه آن تغيير نكرده است. آن آب پاك مي باشد اما اگر تغيير كرد نجس مي شود. آبهای چاه، باران، جاري هم همین حکم را دارند

آب قليل: از زمين نجو شد از كر كمتر باشد به محض اصابت نجاست با آن  نجس مي شود مطلقاً .

شرايط وضو : 1- پاکي و مطلق بودن آب 2- آب گل آلود و وضو گرفتن

3- مباح بودن آب و ظرف و فضا ، غصبي وقفي و از پول خمس نداده نباشد.

4- وضو از مکان هاي وقفي  - وضو گرفتن مردم کاشف از اجازه عمومي وقف یا متولی وقف باشد یا مورد وقف - اين گونه باشد شکال ندارد.

وضو گرفتن از نهرهاي بزرگ اشکال ندارد مگر آن که بداند صاحب آب راضي نيست.

اگر فراموش کند آب غصبي است وضویش صحیح است.

ظرف آب طلا و نقره نباشد.

نوع وضو گرفتن از ظرف غصبي يا طلا و نقره: با دست از ظرف، آب بردارد وضویش صحیح است   

پاکي اعضا وضو

وضو براي قصد قربت باشد.

ترتيب

وضو هنگام راه رفتن اشکال ندارد

موالات:

کمک نگرفتن در وضو - آب بي ضرر باشد.  مانعي از رسيدن آب نباشد

 کسي که بعد از نماز یا بين یا قبل از نماز شک کند وضو گرفته يا نه نمازش باطل است باید وضو بگیرد.کسی که قبلا وضو داشته شک کند وضویش باطل شده یا نه وضویش باطل نیست

احکام مبتلي به وضو

1- اگر پوست صورت از لاي موها پيدا نباشد شستن مو کافي است.

2- اگر شک کند پيداست يا نه بايد هم مو را بشويد و هم آب را به پوست برساند.

3- سه مرتبه شستن بدعت و حرام و در مسح پا چون از آب سوم است موجب بطلان وضوست.

تشخيص اینکه فلان ماده آیا مانع رسیدن آب به اعضاء وضو هست یا نه به عهده ی مکلف است عندالشک برطرف کند.